22 Mai O custo da obra pública aumenta un 40% debido ao prezo das materias primas

Desde mediados de 2020 ata o momento actual, os prezos das materias primas experimentaron unha desorbitada escalada de prezos. Os últimos dous anos estiveron marcados en primeiro lugar, pola contracción económica provocada polas restricións nos países para conter a pandemia, o crecemento do prezo da enerxía polos baixos inventarios de gas tras o inverno, a demanda xerada pola reactivación postpandemia, o incremento do prezo das emisións de gases de efecto invernadoiro, así como a estrutura europea do mercado enerxético.

Esta situación coas materias primas e a enerxía complicouse aínda máis tras a invasión de Ucraína o pasado 24 de marzo.

Neste escenario de incerteza, a evolución dos prezos das materias primas e a enerxía é dificilmente predicible, seguindo sempre unha tendencia alcista e afectando en última instancia a taxa de variación anual do IPC (alcanzando en marzo o 9,8%), o que está a afectar negativamente a moitos sectores produtivos, especialmente ao da construción de obra pública.

Por iso a Asociación Nacional de Construtores Independentes (Anci) publicou o informe ‘Evolución dos prezos das materias primas e o seu impacto nas obras’, un documento que reflicte a evolución do prezo da enerxía e os materiais de construción, e alerta do futuro incerto deste sector.

Evolución dos prezos das materias primas e a enerxía

Durante un período de tempo relativamente longo, o sector da construción tivo unha estabilidade de prezos nos materiais necesarios para a súa actividade, o que permitía unha adecuada programación da súa produción. Con todo, nos últimos dous anos, produciuse un cambio radical. Así, o valor media de 2021 (117,45) supón un incremento por riba dos doce puntos respecto ao de 2020 (105,03), similar ao incremento acumulado nos trece anos anteriores, no período 2007-2020. Tal e como mostra a seguinte gráfica.

Outro parámetro que deixa patente esta tendencia alcista dos prezos son os índices de prezos de materiais que difunde periodicamente o Instituto Nacional de Estatística (INE).

Para analizar a evolución dos prezos en 2022, realizouse unha estimación na que se observan incrementos do 42% no aluminio, 39% no barril de Brent, 70% na enerxía, 39% nos materiais siderúrxicos ou 22% no cobre.

Impacto na obra pública

A partir dos datos anteriores, fíxose unha estimación do impacto sobre as obras de construción.

A análise da evolución dos prezos dos materiais de construción e a enerxía, aplicada a cada tipo de obra, supoñería os seguintes incrementos medios de xaneiro do 2021 a marzo de 2022: Estradas (43%), ferroviarias (27%), portuarias (26%), aeroportuarias (31%), hidráulicas (24%) e edificación (18%).

Ante esta situación, tanto o goberno central como as comunidades autónomas están a aplicar medidas excepcionais para os contratos das obras mediante Decretos Lei e outros mecanismos.