Conferencia sobre o patrimonio mineiro de Viveiro

Unhas 80 persoas, entre as que se atopaban membros da asociación Minas dá Silvarosa e descendentes de mineiros e curiosos, asistiron o 6 de agosto á xornada “O patrimonio mineiro de Viveiro: minas da Silvarosa e Galdo” que tivo lugar en Viveiro (Lugo).

Nela participaron Isabel Rábano, directora do Museo Geominero do Instituto Xeolóxico e Mineiro de España ( IGME) e Juan Carlos Gutiérrez, xeólogo e paleontólogo do CSIC, quen falou sobre as súas investigacións en minería do ferro en Viveiro e o seu patrimonio asociado. Ambos explicaron a importancia que tiveron as minas da Silvarosa e Galdo a comezos do século XX e defenderon a recuperación da memoria industrial da Mariña, e en concreto, do patrimonio mineiro que caeu no esquecemento tras o cesamento da actividade nos anos 60.

Os resultados do seu traballo de investigación recóllense no artigo titulado “Ferros sedimentarios ordovícicos e patrimonio mineiro de Viveiro (Lugo)”, publicado en 2014 na revista De Re Metallica nº 23, accesible a través da web da SEDPGYM www.sedpgym.es.

Recuperación do patrimonio mineiro

Gutiérrez achegou ampla información sobre as minas da Silvarosa e Galdo, centrándose nos inicios da explotación iniciada no século XIX e nas causas do peche da actividade. Para poñer en valor o legado mineiro, propuxo impulsar actividades de promoción turística, que pasarían por habilitar unha galería nos antigos xacementos de ferro ou restaurar os fornos onde se trataba o metal. Estas propostas foron referendadas polo presidente da Asociación Cultural e Deportiva Minas dá Silvarosa, Xesús Oca.

Desde o punto de vista patrimonial, a única actuación abordada foi a rehabilitación do antigo cargadero de mineral de ferro na ría de Viveiro (Parque Etnográfico dá *Ínsua, inaugurado en 2002). Segundo Gutiérrez e Rábano, a iso sería interesante engadir a futura rehabilitación e posta en valor da mina da Silvarosa- Choupín, que podería recuperarse como un novo atractivo turístico-cultural para o municipio de Viveiro. Nesta iniciativa traballa actualmente a Asociación Cultural e Deportiva Minas dá Silvarosa.

Juan Carlos Gutiérrez considera que o primeiro paso para poñer en valor as minas sería aclarar a propiedade actual das minas, para logo poder acometer accións como a habilitación dun balcón para asomarse á antiga trincheira de explotación e o acondicionamento para visitas dunha das galerías. Complementariamente, poderíase crear un museo na escola de Viveiro. Tamén reivindicou a relevancia do variado patrimonio industrial na Mariña, que nos anos 20 albergaba as fábricas de Ibáñez en Sargadelos, as minas de Vilaodriz na Pontenova e as vivarienses. Opina que esta riqueza histórica pode e debe converterse nun activo turístico máis, como xa se fixo cos fornos da Pontenova e a Vía Verde na antiga vía de ferrocarril.

Grupo Mineiro de Viveiro

O grupo mineiro de Viveiro (minas da Silvarosa e Galdo) representou no seu momento uno dos xacementos de ferro máis importantes de Galicia, chegando a ter máis de 400 traballadores.
As minas foron explotadas intermitentemente entre 1896 e 1966, coa maior parte da súa produción destinada á exportación; aínda que no século XVIII xa se habían empregado minerais da prolongación setentrional do xacemento, para abastecer á siderurgia local (forno alto de Sargadelos).