Jornada galicia clave na autonomia europea de minerais

A Cámara Oficial Mineira de Galicia celebra unha xornada destinada a visibilizar a importancia dos minerais galegos para a autonomía europea

  • O encontro estivo encabezado pola presidenta da Cámara Oficial Mineira de Galicia, Cecilia Trancón, e o Director Xeral de Planificación Enerxética e Minas da Xunta de Galicia, Pablo Fernández Vila.
  • Durante a xornada celebráronse dúas mesas redondas e un relatorio, nas que interviñeron voces expertas do sector mineiro e industrial galego, ligados tanto ao ámbito empresarial, como académico.

Santiago de Compostela, 19 de marzo de 2025.A Cámara Oficial Mineira de Galicia (COMG) organizou este mércores en Santiago de Compostela o encontro ‘Galicia, clave na autonomía europea de minerais’, enfocado a visibilizar os minerais galegos para a sociedade e a mostrar a axentes do ámbito empresarial a capacidade tractora da minaría para o desenvolvemento económico e industrial de Galicia. O acto contou coa inauguración da presidenta da entidade, Cecilia Trancón, á que lle seguiron dúas mesas redondas e un relatorio, coa participación de voces expertas do sector mineiro e industrial galego. A clausura correu a cargo do Director Xeral de Planificación Enerxética e Minas da Xunta de Galicia, Pablo Fernández Vila.

Durante o discurso de apertura da xornada, a presidenta da COMG destacou a riqueza xeolóxica de Galicia, “determinante á hora de asegurar fontes internas de recursos minerais, especialmente ante a crecente demanda europea de materias primas imprescindibles para a transición enerxética e a autonomía tecnolóxica”. Tamén lembrou a importancia de trasladar á sociedade que “Galicia non conta co potencial para converterse en líder europeo no aproveitamento de minerais fundamentais, senón que esta situación é xa unha realidade na nosa comunidade”.

Para abordar o debate a este respecto, o encontro comezou coa mesa redonda “Minerais críticos en Galicia: a chave para a autonomía europea”. Carlos Martínez, director de minería de Recursos de Galicia; Javier Taboada, catedrático da Escola de Enxeñaría de Minas e Enerxía dá Universidade de Vigo; Jordi Delgado, catedrático da Escola Técnica Superior de Enxeñaría de Camiños dá Universidade da Coruña; e Juan Ricoy, director técnico de Áridos do Mendo, analizaron a contribución de Galicia á redución da dependencia europea de países extracomunitarios para a subministración de materias primas críticas. Diego Casal, Subdirector Xeral de Recursos Minerais, exerceu a moderación da mesa.

Nesta primeira charla situouse o foco sobre a necesidade de impulsar a investigación xeolóxica en Galicia. Neste sentido, Javier Taboada lembrou que “Galicia é unha das comunidades que máis posibilidades ten para contribuír ao afán europeo por conseguir as materias fundamentais e estratéxicas que marcarán a evolución tecnolóxica nos próximos anos”. Pola súa banda, Carlos Martínez quixo facer fincapé na diferenza entre materias primas fundamentais e materias primas estratéxicas. Mentres as primeiras defínense en base a criterios de importancia económica e risco de subministración, moitas delas presentes en Galicia (terras raras, feldespato, níquel, antimonio, arsénico, entre outras); as segundas caracterízanse polo previsible aumento da súa demanda no futuro e a dificultade para incrementar a súa produción, ambos condicionantes ligados á súa importancia para abastecer sectores estratéxicos.

A segunda mesa redonda, baixo o título “Presente e futuro da minaría no desenvolvemento industrial e económico de Galicia”, contou coa participación de Fernando Riopa, director xeral de Cobre San Rafael; Eduardo Rivero, director da División de Vehículo Eléctrico no CTAG; María Couto, CEO de Xeal; e Juan José Álvarez, director de minería de Pasek Minerais. Jennifer González Silva, directora de Relacións Institucionais e Comercio Exterior de Asime, moderou a mesa. O debate centrouse na relación entre o sector mineiro e outras industrias, así como nas oportunidades que esta situación ofrece para fortalecer o crecemento económico e fomentar a innovación industrial en Galicia.

Para iniciar a conversación, Fernando Riopa lembrou a importancia da minaría para o tecido socioeconómico galego: “No caso do proxecto Cobre San Rafael, de produción de cobre, os resultados dos informes realizados por un axente externo reflicten un impacto sobre o PIB de máis de 2.500 millóns de euros en Galicia. En termos de emprego, o proxecto xerará 1.600 postos de traballo, 400 deles directos”. Pola súa banda, María Couto destacou a estreita relación existente entre a minaría e outros sectores industriais, sendo parte fundamental da súa cadea de valor: “A minaría é clave para a transición enerxética. De feito, o 70% dos minerais estratéxicos consumidos en todo o mundo destínanse a satisfacer necesidades eléctricas. Todas as tecnoloxías relacionadas co almacenamento enerxético necesitan minerais, como cobre, níquel ou cobalto, entre outros”.

O Capital Natural na xestión de proxectos mineiros sostibles: o caso de Cobre San Rafael

Por último, Javier Colilla, socio director de ESG Value, ofreceu aos asistentes o relatorio “Que é o Capital Natural no deseño e xestión de proxectos mineiros sostibles? O caso de Cobre San Rafael”. Na súa intervención, o experto trasladou aos presentes como a Valoración do Capital Natural pódese utilizar para minimizar o impacto ambiental e maximizar os beneficios económicos e sociais da minaría. Para iso, explicou o caso de Cobre San Rafael, o primeiro proxecto mineiro en España en aplicar esta nova metodoloxía.

Durante o relatorio, Colilla explicou os principais obxectivos de Cobre San Rafael para apostar por esta valoración. Por unha banda, analizar o capital natural vinculado co proxecto mineiro na área de Touro, a partir dos servizos ecosistémicos presentes de forma previa ao desenvolvemento do proxecto e os previstos despois das actividades de restauración; e, polo outro, moi especialmente, obter unha valoración económica dos mesmos que permita unha mellor toma de decisións.

Dentro das conclusións do informe, detalladas polo relator de ESG Value, atópase que o valor do capital natural da comarca é maior tras a explotación da mina e restauración do terreo que cos usos de chan actuais. Do mesmo xeito, a restauración fomenta o desenvolvemento de ecosistemas autóctonos que son xa infrecuentes nun territorio que foi moi transformado, e no que actualmente dominan os monocultivos de eucaliptal e as praderías e pastos.

A clausura do evento correu a cargo do Director Xeral de Planificación Enerxética e Minas, Pablo Fernández Vila, quen destacou que a minaría é un sector fundamental da economía galega, tal e como se pon de manifesto nos datos da Estatística Mineira, publicada hai escasos días na web do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, nos que Galicia representa o 9,5% da produción mineira de España e segue sendo líder nacional en produción de pedra natural, tanto en lousa, como en granito. Uns resultados que “son froito do traballo serio e rigoroso do Goberno galego para impulsar un sector clave da nosa economía, pero sempre desde a máxima dunha minaría sostible e respectuosa co medio ambiente, coas persoas e co patrimonio”, finalizou.

Sobre a Cámara Oficial Mineira de Galicia

A Cámara Oficial Mineira de Galicia (COMG) é un órgano consultivo que representa ao sector industrial dos recursos minerais en Galicia. Reúne nunha mesma entidade os intereses públicos e privados para conseguir o mellor aproveitamento dos recursos xeolóxicos e maximizar o seu beneficio para a sociedade. Está formada por todas as persoas físicas ou xurídicas que realizan actividades destinadas á investigación e o aproveitamento dos recursos xeolóxicos, calquera que sexa a súa orixe ou estado físico, desde o seu coñecemento ata a súa posta en valor.